Biografía da autora
Seguro que moitos de vós escoitastes
o que se di de que os homes só saben facer unha cousa, pero que as mulleres
chegan a realizar dúas a vez. Maite Carranza supera isto, non lle chega con
ser nai e profesora, senón que tamén é escritora, guionista e antropóloga.
Alguén se anima a seguir os seus pasos? Continuade lendo e coñeceredes un pouco
máis da súa vida e das distintas facetas que desenvolve a autora.
Maite Carranza Gil-Dolz naceu o 25
de Febreiro de 1958 en Barcelona. Na universidade desa mesma cidade,
licenciouse en antropoloxía. Antes de comezar a súa recoñecida carreira como
escritora, traballou como mestra de lingua e literatura catalá nun instituto de
Barcelona. Redactou a súa primeira obra,
Toma castaña!, en Cerdanya, mentres gozaba dunha das súas afeccións,
a montaña. Esta saíu á luz no ano 1986 e recibiu o “Premio de la
Crítica Serra D’Or”. A esta publicación inicial, seguíronlle máis libros e premios que a converteron nunha
ilustre escritora de temática infantil.
Coñecemos que se chegaron a publicar
máis de corenta obras de narrativa infantil e xuvenil, as cales se poden
dividir en tres grupos: contos (por exemplo, Margarida Metepatas), novelas
(entre as que se atopa, Palabras envelenadas) e coleccións seriadas (unha
delas, Colección Sefa Ceferina). Tal é o recoñecemento do que gozan os seus libros que a súa triloxía A guerra das bruxas chegou a traducirse a máis de
vinte idiomas. Tampouco se esqueceu dos adultos e para eles estivo nas librarías
Sin invierno no ano 1999.
Nos 90
deixou o seu traballo como mestra e comezou unha nova etapa como guionista.
Para elo, fixo un máster en escritura audiovisual. Tamén é durante os anos 90
cando unha das súas obras se leva o teatro, en concreto, Cleques, no 1994. Xa
no 2007, seguíralle Sopa de Piratas.
Ademais da montaña, Maite Carranza
ten outras grandes afeccións, como é o cine e viaxar. Esta última, debido a súa
profesión, brindoulle a oportunidade de coñecer innumerables países como
Italia, Holanda, Estados Unidos, etc…
Maite Carranza é unha autora que nalgunhas das súas producións trata temas espiñentos como o
maltrato ou os abusos sexuais, catalogados como temas tabú e os que moitos outros
autores prefiren non tocar, pero que son necesarios na nosa literatura,xa que
pode ser de axuda a moita xente, sobre todo a que sofre os abusos e se sinte
indefensa.
Na actualidade, Maite Carranza vive
en Sant Feliu de Llobregat e ten tres fillos. Continúa coa súa carreira como
escritora, guionista e profesora de dous másteres sobre a escritura de guión,
un na Universidade Autonómica de Barcelona (UAB) e outro, na Universidade
Internacional Menéndez Pelayo (UIMP) en Valencia. Tamén, en Barcelona imparte o
“Taller de guionistas” na Universidade de Barcelona (UB). Ademais, recorre
institutos e bibliotecas dando charlas acerca da súa extensa obra chea de
éxitos literarios.
 |
| Maite Carranza nunha escola. Extraída do usuario biblioteca1 en https://www.flickr.com/ |
Bibliografía da autora
Maite Carranza dispón de gran
variedade de obras para un amplo abano de lectores. Dende os máis pequenos da
casa, os nenos, pasando por aqueles dos que se di que están na chamada “idade
do pavo” ata chegar ós adultos.
A primeira das obras coas que se iniciou foi Toma Castaña! a que para aqueles que entendades o catalán ven sendo “Ostres, tu, quin cacau!”. Publicouse no ano 1986 e un dos galardóns que recibiu por esta foi o "Premio de la Crítica Serra D´Or de narrativa xuvenil” e o “White Raven”.
Despois desta primeira, seguíronlle
outras moitas, as cales vamos explicar tendo en conta o lectorado para o cal
foron redactadas. Esperamos que así sexa un pouco máis sinxelo, coñecer, a
grandes trazos, as obras máis importantes.
Non vos asustedes, o plan non é que
memoricedes as obras máis importantes, senón que imos saber un pouco máis
delas, o que nos facilitará que nos mergullemos definitivamente nas obras de
Maite Carranza. Seguide lendo!
As obras máis importantes da autora
teñen certas diferenzas, pero tamén moitos puntos en común. Comezando polas
semellanzas, as obras producidas por Maite Carranza, na maioría dos casos,
teñen moi presente na historia que se lle presenta o lector, o núcleo familiar.
Así é o caso, por exemplo de Toma Castaña!, Frena, Cándida, frena, Queres
se-lo noivo da miña irmá?, Mauro Ollos Brillantes... Dentro da familia é
onde se asentan tamén as dúas obras que lemos, tanto Palabras envelenadas
como O clan da loba, mostrando especial atención á relación que se establece
entre a nai e a filla. En Palabras envelenadas a nai non sabe ver os abusos
que a súa filla ten que soportar do pai a pesar das sinais que a rapaza lle
deixa. No Clan da loba a relación entre a nai e a filla é moi estreita, polo
que a filla, Anaíd, arriscara todo por ir a buscar a súa nai, Selene. As
emocións tamén están moi presentes.
Será tamén no Clan da Loba, onde
se vexa a importancia que Maite Carranza lle da ás mulleres nas súas obras xa
que se lemos o libro, podemos observar que as protagonistas, as bruxas, son
todas mulleres e elas son poderosas. As mulleres tamén se ven involucradas en
outras das súas obras, como poden ser Fruto del baobab, na que as tres
protagonistas principais, Lola, Aminata e Binta, son mulleres. En Palabras
envelenadas repítese o caso, é unha rapaza a que sofre os abusos e a nai a que
fai caso omiso xa que está completamente silenciada polo seu marido.
Nunha sociedade que leva anos loitando pola igualdade, a tradición sempre foi que o poder estaba nas mans dos homes, Maite, no encontro na libraría Simsalabim di "fixádevos que houbo chamáns, magos, feiticeiros, sacerdotes [...] pero as bruxas xamais ocuparon lugares de poder, sempre exerceron o seu poder [...] dende a privacidade e en momentos difíciles dende a persecución máis dura". O coloquio completo pode verse no seguinte vídeo. Tras este vídeo, podemos observar así a desigualdade que sempre existiu entre o home e a muller, sobre a que ela quere chamar a atención, porque esa desigualdade segue presente en pleno século XXI.
Nunha sociedade que leva anos loitando pola igualdade, a tradición sempre foi que o poder estaba nas mans dos homes, Maite, no encontro na libraría Simsalabim di "fixádevos que houbo chamáns, magos, feiticeiros, sacerdotes [...] pero as bruxas xamais ocuparon lugares de poder, sempre exerceron o seu poder [...] dende a privacidade e en momentos difíciles dende a persecución máis dura". O coloquio completo pode verse no seguinte vídeo. Tras este vídeo, podemos observar así a desigualdade que sempre existiu entre o home e a muller, sobre a que ela quere chamar a atención, porque esa desigualdade segue presente en pleno século XXI.
A figura dos homes nas obras de
Maite Carranza tamén ten unha certa transcendencia, pero neste caso negativa,
xa que os homes tratan as mulleres como sumisas e sobre elas queren levar a
cabo un control psicolóxico. Así é que en Palabras envelenadas, o marido,
Pepe trata a Nuría Solís, como se de unha enferma mental se tratase e esta non
lle causa moitos problemas a el porque toma unha medicación que a mantén coma
se dun corpo sen vida se tratase. No libro Fruto del baobab tamén se ve como
nalgunhas culturas, a muller, ten a única posición de sumisión.
Tamén hai que comentar que Maite
Carranza usa como personaxes principais dos seus libros os adolescentes. Así é
o caso de Frena, Cándida frena, Queres se-lo noivo da miña irmá?, Magia de
una noche de verano... Igualmente, nos libros de Palabras envelenadas, na que
a protagonista que está encerrada e no momento actual en que se narra a
historia ten 19 anos, cando rememora a historia dos abusos que tivo que
soportar, vemos que sucedeu en anos anteriores, na súa adolescencia. Ó mesmo no
Clan da loba, a protagonista, Anaíd, experimenta os cambios propios das
mulleres na adolescencia.
Finalmente, hai que dicir que a
autora fai uso da súa realidade máis próxima e incluso da súa propia familia
para plasmala nos libros. Na entrevista na que se fala de Magia de una noche de verano e que realiza María Dolores García (n.d.) na páxina de Anika entre Libros, Maite Carranza di que esta obra xurdiu “dunha historia anterior comezada no ano 2000 e inspirada nunha viaxe da miña filla a Irlanda para aprender inglés”(...). Para ver a entrevista completa nesta páxina web. Non sempre a realidade é amable, por iso trata aquelas temáticas actuais como os abusos que se ven en Palabras envelenadas ou temas que non nos tocan tanto, pero son a realidade diaria doutras sociedades como a ablación do clítoris, da que se fala en “Fruto del baobag”. Ademais, a temática fantástica ten unha importancia relevante nas súas obras, chegando a aparecer nas súas obras bruxas (O clan da loba) ou fadas (Magia de una noche de verano). No emprego destas personaxes tivo moito que ver a tese que fixo sobre demonioloxía durante os seus estudos de antropoloxía. Como nos di Maite Carranza na entrevista de Edurne Luque no blog Pizca de Papel:
intereseime especialmente na figura do demo na tradición folclórica catalá e a partir de aí aparecéronme as bruxas por todas partes, xa que estas eran las acompañantes habituais dos elementos demoníacos na tradición oral, o folclore, as cancións… e pensei que o tema das bruxas e a bruxería actual era moi interesante
Nas obras de Maite Carranza obsérvanse grandes semellanzas. A maior diferenza é que pasa nun principio de novelas con moito humor a aquelas máis fantásticas, ata achegarse a temas cruentos da realidade.
Despois de que xa esteades un pouco
mareados de tantos libros, gustaríanos facer tamén unha pequena referencia a
faceta de guionista desta muller. Elaborou guións para series de televisión
como Pinnic (1992-1994), para parte dos episodios de Poblenou (1993),
Nissaga de Poder (1995), e da segunda temporada de Isabel (2011-2012). Tamén
para telefilmes Valeria (2000) e Las hijas de Mohamed (2004). Xa polos
títulos se ve o protagonismo que, de novo, se lle dá ás mulleres.
Contexto social da escrita
Maite Carranza iníciase na súa
faceta como escritora nun momento en que a literatura infantil está en pleno
auxe, o cal xa comezara a principios dos anos 80. É neste momento cando xorden editoriais, premios, revistas especializadas… O emerxer das
editoriais leva a unha gran competencia entre elas, o que fai que aparezan
innumerables coleccións e títulos, que provocan que exista unha literatura moi variadada.
Nos anos 80 e 90, atopámonos no
“boom” da literatura infantil. Así é que no ano 1987 se chegan a editar un
número superior a 35.000 libros para os nenos, o mesmo ano en que Maite
Carranza saca a luz Toma castaña!; Vaia coincidencia!
Nos seus inicios Maite Carranza
encamiñouse dentro da literatura propia da última década do século XX. Esta
literatura caracterízase pola permisividade infantil que se observa nas
protagonistas. Tamén se dá paso a unha literatura na que están moi presentes as
emocións e os desexos que nun pasado se reprimían, dando lugar a situacións
máis violentas. Nas obras pódese apreciar unha clara transgresión da norma, do
que sería o correcto. Como exemplo, temos a obra de Toma Castaña! na que se
mostra o mal comportamento de dous nenos e unha avoa certamente singular. Esta obra
supuxo un gran cambio na literatura que ata aquel momento se publicaba, pois
tiña un carácter didáctico e con Toma castaña!, a autora deixa a un lado o
didáctico para darlle un carácter lúdico a súa obra. Os libros que publica durante estes primeiros
anos destacan polo humor e as aventuras.
A partir dos primeiros anos do
século XXI, a autora achégase a unha literatura máis xuvenil, na que está moi
presente a fantasía. É o caso de Magia de una noche de verano e A triloxía
das bruxas. Nesta segunda centrámonos un pouco máis por ser unha das obras que
lemos e describimos o seu contexto dunha maneira máis minuciosa.
 |
| Bruxa. Extraída de http://es.forwallpaper.com/ |
Trátase da primeira parte dunha
triloxía denominada A guerra das bruxas dirixida a un público xuvenil-adulto.
Alentada a escribir este libro pola filla, Maite
Carranza redacta unha obra fantástica con elementos imaxinarios como as
profecías, os clans ou as personaxes. Tamén hai elementos como o “atame” (coitelo que usan as bruxas para defenderse e recolectar herbas) e
escenarios imaxinarios (a conxunción dos planetas, o Mundo Opaco, o Monte Domen
e O Coven do Bosque). Aínda así, todo isto xúntase con outros elementos do
mundo real: a illa Sicilia, a cidade de Barcelona e o Pirineo Aragonés. Na
parte fantástica desta triloxía tiveron moito que ver a tese sobre demonioloxía
que fixo nos seus estudos en antropoloxía. No real ten moito que ver a
procedencia da autora e o Pirineo porque de pequena se trasladaba ata estes
paraxes.
A pesar de que levaba tempo pensando
en escribir esta triloxía, o asoballante éxito da saga de Harry Potter fíxoa
meditar, parar e publicar máis tarde, pois non quería que ámbalas dúas
historias se comparasen, como ela mesma nos conta na páxina web da súa triloxía:
"porque Harry Potter e outras novelas fantásticas beben de raíces celtas
nas que os poderes máxicos están en mans de homes, druídas e sacerdotes".
Segundo se vai avanzando no século
XXI, Maite Carranza comeza a dar un espacio na súa literatura a aquelas
temáticas máis controvertidas: o abuso sexual infantil en Palabras
envelenadas e a ablación infantil en El fruto del baobab. Tamén nos centraremos
na primeira delas e en explicar que contexto provocou a redacción desta obra.
Está considerada unha obra dramática
adulto-xuvenil que conta a historia dunha rapaza desaparecida.
Esta obra está ambientada na
Barcelona do 2009. Neste mesmo ano ocorre un caso de desaparición dunha rapaza sevillana, Marta del Castillo. Este feito e o que a autora escoita en relación coas rapazas que estiveron secuestradas 8 e 23 anos en Alemaña e Austria, levou a que se interesase en escribir en relación con esta temática. Aínda así, como
di a escritora nunha entrevista realizada tralo premio Edebé, xa quería
anteriormente redactar unha obra que tratara esa dominación que reciben moitas
rapazas por persoas do seu círculo próximo. Achegouna ós rapaces porque según di Maite Carranza na entrevista
que lle fai Edebé con motivo do “Premio Edebé de literatura Juvenil” no 2010:
Creo que é moi importante que os rapaces o lean. Esforceime para que o puideran ler e non hai escenas que poidan ferir a sensibilidade. Pasei por enriba do detalle da agresión, pero enténdese moi ben polas consecuencias que sofre a vítima. Gustaríame que os rapaces leran esta obra para que servira de denuncia e de reflexión, y para que tivera unha función pedagóxica e de servizo, por se alguén se encontra nunha situación parecida.
Os feitos contados son realidades
que viven unha gran cantidade de rapaces. Para a elaboración deste libro serviuse
da súa cidade natal, falando con todo detalle dos barrios da cidade condal e
tamén de determinadas actuacións policiais coa axuda da súa propia
investigación e as colaboracións dos
Mossos d’Esquadra.
 |
| Chica encerrada como Bárbara Molina. Extraído del blog empezandoapintar en https://www.google.es/images |
Despois da lectura desta primeira entrada, quen se atreve cunhas cantas preguntas? Non seades galiñas e a por el!
Continuaremos sabendo máis sobre dous dos seus libros na seguinte entarda. Se non podedes esperar a saber máis antes da súa publicación, tamén podedes visitar o noso Twitter, que está cheo de cousas interesantes. Esperamos que vos guste!
Anotación: gustaríanos dicir que aínda que moitas das obras de Maite Carranza están traducidas ó galego, noutros casos non é así e só as poderemos atopar en castelán, de aí que citemos eses libros neste idioma.
Referencias bibliográficas:
Carranza, M. (2010). Palabras envelenadas. A Coruña: Rodeira
Carranza, M. (2010). O clan da loba. A Coruña: Rodeira
Referencias webgráficas:
Web principal da autora:
Carranza, M. (2015). Maite Carranza [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://maitecarranza.com/
Web principal da triloxía da autora:
Grupo Edebé. (n.d.). La guerra de las brujas de Maite Carranza [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://www.elclandelaloba.com/
Vídeos de YouTube:
Librería SINSALABIM. (2010). Maite Carranza en librería SIMSALABIM 1/4 [vídeo] Recuperado o 06/04 do 2015 de https://www.youtube.com/watch?v=dfMNcKbCfXI
Librería SINSALABIM. (2010). Maite Carranza en librería SIMSALABIM 2/4 [vídeo] Recuperado o 06/04 do 2015 de https://www.youtube.com/watch?v=Rb29SbmW8Lw
Librería SIMSALABIM. (2010). Maite Carranza en librería SIMSALABIM 3/4 [vídeo] Recuperado o 06/04 do 2015 de https://www.youtube.com/watch?v=eeg0G2EdKXM
Librería SIMSALABIM. (2010). Maite Carranza en librería SIMSALABIM 4/4 [vídeo] Recuperado o 06/04 do 2015 de https://www.youtube.com/watch?v=9GoEEX5Beek
Grupo Edebé. (2010). XVIII Premio edebé Juvenil Maite Carranza [vídeo] Recuperado o 06/04 do 2015 de https://www.youtube.com/watch?v=u9VkpQs0xzQ
Entrevistas:
Calle Morales, R. A. (2008). Entrevista Maite Carranza [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://www.eltemplodelasmilpuertas.com/entrevista/maite-carranza/83/
El País. (2011). Entrevistas digitales [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://www.elpais.com/edigitales/entrevista.html?encuentro=8675
Luque Álvarez, E. (2013). Entrevista a Maite Carranza [blog] Recuperado o 05/04 do 2015 de
Grupo Edebé. (n.d.). Maite Carranza gana el Premio Edebé de Literatura Juvenil 2010 [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de https://www.edebe.com/premios/XVIII_premio_edebe_entrevista_maite_carranza.asp
García Pastor, M. D. (n.d.). Entrevista a Maite Carranza [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://libros2.ciberanika.com/desktopdefault.aspx?pagina=~/paginas/entrevistas/entre443.ascx
Ojeda, D. (2012). Entrevista a Maite Carranza [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de http://www.fantasymundo.com/articulos/4680/entrevista_maite_carranza
Noticias:
La Vanguardia. (2011). Maite Carranza, Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil [web] Recuperado o 05/04 do 2015 de
Información sobre literatura infantil e xuvenil:
Sáiz Ripoll, A. (n.d.). La literatura infantil (2) [web] Recuperado o 07/04 do 2015 de http://www.islabahia.com/culturalia/04literatura/laliteraturainfantil2.asp
Colomer, T. (n.d.). La literatura infantil y juvenil en España (1939-1990) [pdf] Recuperado o 07/04 do 2015 de
Información sobre a autora e as súas obras:
Escritores.org. (2014). Maite Carranza [web] Recuperado o 07/04 do 2015 de http://www.escritores.org/index.php/biografias/11816-carranza-maite-
Canal lector. (n.d.). Prohibido llover los sábados [web] Recuperado o 07/04 do 2015 de http://www.canallector.com/1111/Prohibido_llover_los_s%C3%A1bados
Plan lector. (n.d.). ¿Quiéres ser el novio de mi hermana? [pdf] Recuperado o 07/04 do 2015 de http://www.planlector.com/descarga.asp?idDoc=1169&d=fttrcas13b.pdf
Anita. (2013). Reseña Magia de una noche de verano-Maite Carranza [blog] Recuperado o 07/04 do 2015 de http://perdidaenunmundodelibros.blogspot.com.es/2013/08/resena-magia-de-una-noche-de-verano.html
Autores
Álvarez López, Carolina
Bouso García, Cristina
Díaz Portillo, María Noelia
Diéguez Porto, Nerea
Fernández Otero, Joel
Ningún comentario:
Publicar un comentario